Irak, kadınların siyasetteki mücadelesinde tarihi bir adım attı. Jihan el-Tai tarafından kurulan Al-Mawadda Partisi, (Arapçada "sevgi" veya "dayanışma" anlamına geliyor) ülkede kadınlar tarafından kurulan ilk siyasi parti olarak kayda geçti. Ancak iki yılı aşkın süren bürokratik gecikmeler nedeniyle parti, Kasım 2025’te yapılacak parlamento seçimlerinde aday çıkaramayacak.
El-Tai, Al-Mawadda’nın kuruluşunu “tarihi bir gelişme” olarak nitelendirerek, partinin kadınların siyasette sembolik temsilini değil, karar alma mekanizmalarında gerçek bir güç olmasını hedeflediğini vurguladı.
Kadınların siyasetteki görünmezliği
Irak’ta 2005 yılında parlamentoda kadın kotası %25 olarak belirlendi. 2021 seçimlerinde 98 kadın milletvekili seçilse de bu, toplamın yalnızca %28,9’una denk geliyor. Bugüne dek hiçbir kadın Meclis Başkanı olmadı; beş komiteden yalnızca cinsiyet komisyonu bir kadın tarafından yönetiliyor.
Cenevre merkezli Parlamentolar Arası Birlik’ten (IPU) Mariana Duarte Mutzenberg’e göre, “Cinsiyetçilik, taciz ve şiddet, kadın parlamenterlerin önündeki en büyük engeller olmaya devam ediyor.”
7 binden fazla üye, kadın liderlik
Partinin 7 binden fazla üyesi bulunuyor ve üyelerin üçte biri yasal zorunluluk gereği erkeklerden oluşsa da tüm liderlik kademeleri kadınların elinde. Al-Mawadda, kadınların siyasi, ekonomik ve sosyal güçlenmesini; çocukların korunmasını ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddetle mücadelenin güçlendirilmesini programının merkezine alıyor.
Çocuk evliliğine sert tepki
El-Tai, Irak’ta kız çocuklarının 9 yaşında evlendirilebilmesine izin veren tartışmalı yasaya karşı çıkarak, “Bu, çocukluğun gaspıdır, bir suçtur” dedi. Parti, önümüzdeki seçimler sonrası bu yasayı değiştirmek için mücadele edeceğini açıkladı.
Hedef: Sembolik temsilden öteye geçmek
El-Tai, kotayla sağlanan temsilin kadınlara gerçek güç vermediğini belirterek, “Biz uzun vadeli bir stratejiyle kadınların yalnızca sandalye sahibi olmasını değil, yasa yapıcı ve karar verici olmasını istiyoruz” dedi.
Her türlü baskı, medya engeli ve mali zorluklara rağmen Al-Mawadda, Irak’ta siyasetin erkek egemen yapısına meydan okuyarak yeni bir sayfa açmayı hedefliyor.