Science News’ün aktardığına göre, 21 Ekim 2025’te Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) dergisinde yayımlanan araştırma, soğan doğrarken keskin bıçak kullanmanın ağlamayı önlediğini ortaya koydu.
ABD’nin New York kentindeki Cornell Üniversitesi’nden fizikçi Navid Hooshanginejad ve ekibi, laboratuvarda 10 kilo soğan üzerinde yaptığı deneylerde, keskin bıçakla kesilen soğanların havaya daha az tahriş edici zerre yaydığını tespit etti.
Gözyaşına neden olan kimyasal
Soğan doğrarken gözleri yakan madde, propanethial S-oxide adlı uçucu bir bileşik. Soğan kesildiğinde hücreler parçalanıyor ve bu bileşiği oluşturan kimyasal reaksiyon başlıyor. Zerreler havaya karışarak gözdeki duyu sinirlerini uyarıyor ve bu da refleks gözyaşına neden oluyor.
Araştırmada, kör bıçakların soğanı kesmek yerine eziyerek daha fazla hücreyi parçaladığı ve dolayısıyla daha çok buharlaşan bileşik açığa çıkardığı gözlendi. Kör bıçaklarla kesim sırasında 40 metreye kadar sıvı fışkırdığı da kaydedildi.
Sonuç: “Yavaş ve keskin” yöntem en etkilisi
Ekip, minyatür bir giyotin sistemiyle farklı keskinlikte bıçakları karşılaştırdı. Keskin bıçaklarla yapılan kesimlerde neredeyse hiç gözyaşı oluşmadı.
Araştırmacılar, soğan doğrarken keskin bıçak kullanmanın ve acele etmeden yavaş kesmenin tahriş edici kimyasalın havaya karışmasını büyük ölçüde azalttığını belirtti.
Sonuçlara göre, mutfakta basit bir önlemle “soğan gözyaşı”nın önüne geçmek artık mümkün.