Afganistan’da Taliban yönetimi, üniversitelerde kadınların yazdığı eserleri yasakladı ve toplumsal cinsiyet, insan hakları gibi alanları kapsayan dersleri müfredattan çıkardı. BBC’nin aktardığına göre, resmi yazılarla duyurulan karar doğrultusunda 679 yayından 140 başlık kaldırıldı. Yasaklananlar arasında Afgan, İran ve yabancı kadın yazarların kitapları da bulunuyor.
Taliban Yükseköğretim Bakanlığı Akademik Faaliyetler Başkan Yardımcısı Ziaur Rahman Aryubi, kararın din âlimleri ve uzmanların oluşturduğu bir kurul tarafından alındığını belirtti. Toplamda 18 alan yasaklandı; bunların altısı doğrudan kadın konularını kapsıyor. “Toplumsal Cinsiyet ve Kalkınma”, “Kadınların İletişimdeki Rolü” ve “Kadın Sosyolojisi” gibi dersler artık okutulmayacak.
Bu adımlar, Taliban’ın 2021’de iktidara dönmesinden bu yana art arda getirdiği kısıtlamaların bir devamı niteliğinde. Geçen yıl 10’dan fazla eyalette internet erişimi yasaklanmış, 2024’te ise ebeliğe dair tüm eğitim programları kapatılmıştı. Kadınların 6. sınıftan sonra eğitim alması yasaklanırken, kamusal alanda konuşmaları, yüzlerini göstermeleri, hatta evde yüksek sesle şarkı söylemeleri bile engellenmişti.
Taliban, bu uygulamaların “Afgan kültürü ve İslam hukuku” ile uyumlu olduğunu savunuyor. Ancak uluslararası toplum ve insan hakları savunucuları, özellikle kadınların eğitime erişiminin tamamen engellenmesi karşısında ciddi endişelerini dile getiriyor.
Yeni yasaklar, kadın öğrencilerin ve akademisyenlerin eğitim hayatını büyük ölçüde sekteye uğratırken, Afganistan’ın yükseköğretim sisteminin geleceği de belirsizlik altına girdi. Eğitimdeki gidişatın, Taliban’ın politik yönelimine ve uluslararası baskılara bağlı olarak şekilleneceği öngörülüyor.