Hürriyet havacılık yazarı Uğur Cebeci, Gürcistan hava sahasında düşen TUAF543 sefer sayılı C-130’un düşüşüne ilişkin iddiaları değerlendirdi. Cebeci’ye göre uçak, 19 Mart sabahı 10.19’da Gence’den kalkış yaptı, tırmanış sonrası 22 bin feet seviyesinde sorunsuz şekilde düz uçuşa geçti. Kalkış ve tırmanışta motor performansında bir sorun olmadığı aktarıldı.
İddialardan ilki, dört motorlu uçağın 4 numaralı motorunun aniden feather konumuna geçtiği. Bu durumun pervaneyi hava akımı yönünde hizalayarak sürtünmeyi artırdığı, gaz kollarının motorun aşırı hızlanmasını kontrol edemediği ve uçağın ani 1500 feet (yaklaşık 500 metre) irtifa kazanmasına yol açtığı ileri sürülüyor.
İkinci motor arızası ve kopma iddiası
Cebeci’nin aktardığı ikinci iddia, yükselmenin ardından uçağın karşı kanadındaki 2 numaralı motorun yağ basıncı uyarısı vermesiyle başladı. Motorun aşırı hızlanma (overspeed) sonucu rezonansa girdiği ve koptuğu; parçaların önce elevatöre çarparak uçağı ters çevirdiği öne sürülüyor. Bu aşamadan sonra burun aşağı gelen uçağın kuyruk bölümünün ayrıldığı, motor pervane parçalarının gövdeyi kestiği ve kokpit bölümünün koptuğu iddia edildi.
Cebeci, pilotların acil durum çağrısı yapamayacak kadar kısa bir sürede gelişen bu zincirlemenin uçağı kontrol edilemez hale getirdiğini belirtiyor.
Olası dış etkenler ve uçağın yaşı
Yazıda, sadece motor bakım zincirinin değil, Mountain Wave olarak bilinen dağ dalgası türbülansının da göz ardı edilmemesi gerektiği ifade ediliyor. Cebeci, bölgede “dağ yok” algısının yanlış olduğunu, düşüş görüntülerinin iki çoban tarafından hızla paylaşılmasının da dikkat çekici olduğunu kaydediyor.
Uçağın yaşlı olmasının tek başına belirleyici olmayabileceği, zira birçok ülkede eski C-130’ların hâlen görev yaptığı belirtiliyor. Türkiye’nin, daha yeni nesil A400M tipi kargo uçaklarından on adet bulundurduğu hatırlatılarak, C-130’un “anormal duruma” nasıl sürüklendiği sorusunun soruşturmanın odak noktası olması gerektiği vurgulanıyor.