2025 Nobel Fizik Ödülü’nün sahipleri açıklandı. İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, ödülün İngiliz John Clarke, Fransız Michel Devoret ve ABD’li John Martinis’e verildiğini duyurdu. Üç bilim insanı, “elektrik devresinde makroskopik kuantum mekanik tünelleme ve enerji kuantizasyonunun keşfi” nedeniyle ödüle layık görüldü.
Akademi, söz konusu çalışmaların kuantum bilgi işlem ve süperiletken devre teknolojilerinin gelişimine temel oluşturduğunu belirtti. Clarke, Devoret ve Martinis halen ABD’nin California eyaletinde araştırmalarını sürdürüyor.
Geçen yılki ödül yapay zekâ çalışmalarınaydı
2024 Nobel Fizik Ödülü, “yapay sinir ağlarıyla makine öğrenimini mümkün kılan çalışmaları” nedeniyle ABD’li John Hopfield ve Kanada vatandaşı Geoffrey Hinton’a verilmişti.
Nobel ödüllerinin geçmişi
Nobel Ödülleri, İsveçli Alfred Nobel’in vasiyeti üzerine 1900’de kurulan Nobel Vakfı tarafından, fizik, kimya, tıp, edebiyat ve barış alanlarında insanlığa hizmet eden kişi ya da kurumlara veriliyor. 1969’da İsveç Merkez Bankası’nın kararıyla ekonomi dalı da eklenmişti.
Ödüller, her yıl Alfred Nobel’in ölüm yıl dönümü olan 10 Aralık’ta düzenlenen törenle sahiplerine sunuluyor. 1901’den bu yana toplam 49 kez verilmedi; bu aralar genellikle savaş dönemlerine ve 2020–2021’deki Covid-19 salgınına denk geldi.