Avrupa Parlamentosu, “tartışmalı silahlar” üreten şirketlere yapılan yatırımların AB’nin sürdürülebilirlik çerçevesine dahil edilmesine olanak tanıyacak bir yasa değişikliğini fiilen onayladı.
Bu adım, yangın çıkarıcı silahlar, seyreltilmiş uranyum mühimmatı ve hatta nükleer silah üreten şirketlerin artık Çevresel, Sosyal ve Yönetişim (ESG) etiketi almaya uygun olabileceği anlamına geliyor.
Bu yılın başlarında Avrupa Komisyonu, yatırımcıların belirsizlik yaşamaması için savunma sanayisinde faaliyet gösteren ve AB’nin sürdürülebilirlik kriterlerinden dışlanan şirket sayısını azaltmayı önermişti.
Bu değişiklikle, yangın çıkarıcı ya da hatta nükleer silah üreten şirketler artık otomatik olarak ESG etiketinden mahrum bırakılmayacak.
Yani "etik yatırım" anlayışıyla özdeşleşen ESG sistemi, günün jeopolitik koşullarına uyacak şekilde yeniden şekillendiriliyor.
Bloomberg analizine göre, Şubat 2022'deki Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden bu yana, nükleer silah sanayisine yatırım yapan ESG özellikli hisse senedi fonlarının sayısı yüzde 50'den fazla arttı.
ESG tanımının esnetilmesi
Teklifini sunarken Komisyon, “tartışmalı silahlar” tanımının netleştirilip basitleştirilmesi gerektiğini savundu; çünkü üye devletlerin taraf olduğu uluslararası anlaşmalar “tartışmalı silahlar” terimini değil, “yasaklanmış silahları” referans alıyor.
Komisyon’un bu düzenlemeyi değiştirme kararı, AB içinde savunma kapasitesini güçlendirme çağrılarının artması ve önümüzdeki dört yılda savunma için 800 milyar euroya varan bir bütçeye ihtiyaç duyulması üzerine alındı.
Çarşamba günkü genel kurul oturumunda Sosyalistler ve Demokratlar, Yeşiller/EFA ve Sol, Komisyon’un değişikliklerine karşı çıktı. AB kuralları, Parlamento ve üye devletlere Komisyon’un yetki devriyle aldığı kararları veto etme hakkı tanısa da bu itirazlar reddedildi.
İspanyol Sosyalist AP üyesi Jonas Fernandez’e göre Komisyon’un bu değişikliği, yatırımcıların dayandığı bilgileri yanıltacak. İklim hedeflerine katkısı olmayan varlıkları içeren endekslerin “yeşil” olarak etiketlenmesi, ESG kavramının anlamını çarpıtacak.
“Eğer amaç netlik sağlamaksa, bu yetki devri kararı tam tersini yapıyor; ‘yeşil’ tanımını o kadar genişletiyor ki içini boşaltıyor,” dedi.
Sol'dan Marc Botenga, Euronews’e yaptığı açıklamada, bu adımın özellikle "tartışmalı ve yeni tür silahların üretimini artırmaya yönelik olduğunu" söyledi.
Botenga, buna "yangın çıkarıcı silahların, tespit edilemeyen metal parçacıkların, kör edici lazerlerin ve ölümcül otonom silah sistemlerinin de dahil olduğunu" vurguladı.