Asya’da yapılan yeni bir arkeolojik araştırma, insanların ölülerini dumanla kurutarak mumyalama geleneğini 14 bin yıl öncesine kadar götürüyor. Bilim insanları, Çin, Vietnam ve Endonezya’daki 54 crouching (çömelmiş) gömüde, kemiklerde görülen yanık izleri ve ısıya maruz kalma belirtilerinden yola çıkarak bu sonuca ulaştı.
Avustralya Ulusal Üniversitesi’nden Dr. Hsiao-chun Hung liderliğindeki ekip, kalıntıların görünürde yanmamış ya da mumyalanmamış olduğunu ancak mikroskobik incelemelerde kemiklerin düşük sıcaklıkta uzun süre ısıya maruz kaldığını ortaya koyduğunu belirtti. Bu, vücudun yavaş yavaş dumanla kurutulmuş olabileceğini gösteriyor.
Bulgular, bugüne kadar bilinen en eski mumyalama örneklerinin ötesine geçiyor. Daha önce bu geleneğin MÖ 7000’lerde Şili’deki Chinchorro kültüründe başladığı, ardından Antik Mısır’da MÖ 2500’lerde görüldüğü biliniyordu. Yeni keşif ise mumyalamanın 14 bin yıl öncesine, yani Paleolitik Çağ’a uzandığını kanıtlıyor.
Araştırmaya göre, dumanla kurutma yöntemi Papua Yeni Gine’de hâlâ bazı topluluklar tarafından uygulanıyor. Antropologlar, eski Güneydoğu Asya topluluklarının da ölülerini önce çömelmiş pozisyona getirerek ateş üstünde düşük ısıda tuttuklarını, böylece bedenin yavaş yavaş kuruduğunu ve çürümeye karşı korunduğunu düşünüyor.
Bu yöntem, özellikle nemli iklimlerde ölüleri korumak için en uygun çözüm olarak görülmüş olabilir. Araştırmacılardan Bilkent Üniversitesi’nden Dr. Emma L. Baysal, “Bu sonuçlar, ölüm sonrası bedene ne yapılması gerektiğine dair karmaşık inançların binlerce yıl önce var olduğuna işaret ediyor” dedi.
Araştırma, 2017–2025 arasında yapılan kazılarda elde edilen 9 farklı bölgeden iskeletler üzerinde yürütüldü. En eski bulgu, yaklaşık 14 bin yıl önce Kuzey Vietnam’da ölmüş bir insana ait kol kemiğinde bulundu. Çalışma Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) dergisinde yayımlandı.
Dr. Hung, “Bu, yalnızca bir gömme biçimi değil; ölüye duyulan derin sevgi ve bağlılığın göstergesi. Dumanla mumyalama ayları bulan bir süreçti ve aile üyeleri ölü bedenin başında sürekli bekliyordu” ifadelerini kullandı.
Keşif, mumyalamanın kökenine dair bilinenleri kökten değiştirirken, insanlığın ölüm ve yasla kurduğu kadim ilişkiye de ışık tutuyor.
