Dijital müzik platformu Spotify, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan hakkında hazırlanan çalma listeleri nedeniyle Türkiye’den gelen içerik kaldırma taleplerinin ardından ülkeden çekilme olasılığını gündeme aldı.
İngiliz gazetesi The Times’ın haberine göre şirket, kullanıcı içeriklerine yönelik artan sansür baskıları karşısında Türkiye pazarındaki faaliyetlerini “askıya alma” ya da “tamamen çekilme” dahil tüm seçenekleri değerlendirdiğini açıkladı.
Hedefteki listeler ve kültürel değerler vurgusu
Spotify’a yönelik tepkiler, sosyal medya kullanıcılarının Emine Erdoğan’a atfen hazırladığı ironik çalma listeleriyle başladı. “Altın musluğu bozulunca Emine Erdoğan’ın dinlediği şarkılar” ve “Emine Erdoğan sarayı temizlerken dinlediği şarkılar” gibi başlıklar kamuoyunda yaygınlaşırken, bu listelerin “dini ve milli değerlere hakaret” içerdiği gerekçesiyle Spotify’dan kaldırılması talep edildi.
Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Batuhan Mumcu, söz konusu içeriklerin “toplumun birlik ve beraberliğini hedef aldığını” savundu. Mumcu, Spotify’ı “argo, şiddet ve yasaklı madde kullanımını teşvik eden algoritmalar” geliştirmekle de suçladı.
Ofis açma ve rekabet soruşturması şartı
Yaşanan gelişmelerin ardından Türkiye hükümeti, İsveç merkezli Spotify’dan ülkede fiziksel bir temsilcilik ofisi açmasını talep etti. Aynı zamanda Rekabet Kurumu da Spotify’a yönelik bir soruşturma başlatarak, platformun telif hakları dağıtımında adil davranıp davranmadığını incelemeye aldı. Soruşturmada, bazı sanatçılara daha fazla görünürlük sağlayan algoritmaların haksız rekabet doğurup doğurmadığı araştırılıyor.
Spotify ise Türkiye’de yürürlükteki yasalara uyduklarını ve denetim sürecinde işbirliğine açık olduklarını belirtti. Ancak şirket, denetimin kapsamı hakkında detaylı bilgiye sahip olmadıklarını ifade etti.
Grup Yorum ve sansür eleştirisi
Tepkiler yalnızca hükümet çevresinden gelmedi. İfade özgürlüğü alanında çalışan Türkiye merkezli sivil toplum kuruluşu İFÖD, geçtiğimiz hafta sol görüşlü müzik grubu Grup Yorum’un bazı şarkılarının Spotify’dan kaldırıldığını ve bunun “hükümetin baskısıyla” gerçekleştiğini öne sürdü. Bu durum, Spotify’ın içerik kaldırma taleplerine nasıl yanıt verdiği konusunda çifte standart eleştirilerine yol açtı.
Geçmişte de gerginlik yaşanmıştı
Spotify, 2013 yılında Türkiye pazarına giriş yaptı. Şirketin ülkede milyonlarca aktif kullanıcısı bulunmasına rağmen Türkiye, Spotify’ın toplam gelirleri açısından kilit bir pazar olarak değerlendirilmiyor.
2021 yılında da hükümet yanlısı olmayan podcast içeriklerine yönelik baskılar nedeniyle Spotify ile Ankara arasında benzer bir gerilim yaşanmıştı. Spotify, daha önce 2023’te Uruguay’da da telif hakları konusunda yaşadığı anlaşmazlık nedeniyle ülkeden çekilme tehdidinde bulunmuş, ancak kriz çözülmüştü.
“Sansür ile mücadele ediyoruz” Mesajı
Spotify, kullanıcı içeriklerinin ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirilmesi gerektiğini savunuyor. Şirket, Türkiye’den gelen baskıların kullanıcı deneyimini sansüre uğratma riski taşıdığına dikkat çekerek, platformun temel değerlerinin korunması için tüm seçenekleri değerlendireceğini belirtti.
