Google, antik dünyaya dair çalışmalarda çığır açabilecek yeni yapay zekâ modeli Aeneas’ı kamuoyuna duyurdu. Greko-Romen mitolojisinin kahramanından adını alan Aeneas, özellikle antik Latin yazıtları analiz etmek, eksik bölümleri tamamlamak ve yazıtların zaman-mekân bağlamını belirlemek üzere geliştirildi.
Yapay zekâ modeli, daha önce antik Yunanca yazıtlar için geliştirilen Ithaca sisteminin gelişmiş bir versiyonu olarak Nottingham Üniversitesi iş birliğiyle hayata geçirildi. Projede ayrıca Oxford, Warwick ve Atina Ekonomi ve İşletme Üniversitesi’nden araştırmacılar da yer aldı.
Yazıtları okuyabiliyor, tarihi ve yeri tahmin edebiliyor
Aeneas, yalnızca metinsel analiz değil, görüntü işleme, boşluk doldurma ve coğrafi-tarihsel sınıflandırma gibi gelişmiş yeteneklere sahip. Model, Epigrafik Veritabanı Roma, Heidelberg ve Clauss Slaby gibi prestijli kaynaklardan alınan 176.000'den fazla Latin yazıtı üzerinde eğitildi.
Modelin öne çıkan başarıları arasında:
-
10 karaktere kadar boşlukları %73 doğrulukla tamamlayabilmesi,
-
Boşluk uzunluğu bilinmeyen restorasyonlarda %58 doğruluk,
-
Yazıtları 62 antik Roma eyaletinden birine %72 doğrulukla atfedebilmesi,
-
Tarih tahminlerini tarihçilerin verdiği aralığa ortalama 13 yıl yakınlıkta yapabilmesi yer alıyor.
Akademik katkı: Res Gestae testini geçti
Modelin test edildiği örneklerden biri, İmparator Augustus’un Res Gestae Divi Augusti adlı eseri oldu. Aeneas, tarihçiler arasında tartışmalı olan iki farklı tarihlendirme hipotezine de yakın tahminlerde bulundu. Bu, yapay zekânın tarihsel analizlerde akademik tartışmalara katkı sunabileceğini gösterdi.
Google, Aeneas’ın yalnızca akademik çevrelerle sınırlı kalmaması adına modeli interaktif bir platform olan predictingthepast.com üzerinden ücretsiz erişime açtı. Aynı zamanda kodlar ve veri setleri açık kaynak olarak paylaşıldı. Şirket ayrıca Aeneas’ı Ithaca modeliyle entegre ederek antik Yunanca çalışmalarına da katkı sunmayı hedefliyor.
Modelin eğitim alanındaki katkılarını artırmak amacıyla, teknik becerilerle tarihsel düşünceyi birleştiren bir öğretim müfredatı da geliştirildi.
Tarihçilerden olumlu geri dönüş
Aeneas’ın kullanıldığı 23 tarihçiden oluşan bağımsız bir ekip, en etkili sonuçların uzmanların kendi yorumlarını modelin tahminleriyle birleştirdiklerinde elde edildiğini bildirdi. Akademisyenler, Aeneas’ın araştırmaları hızlandırdığını ve daha önce erişemedikleri benzer yazıtlara ulaşmalarını sağladığını belirtti.
