Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Ofisi (OHCHR), Cuma günü yaptığı açıklamada, son altı hafta içinde Gazze’deki yardım dağıtım noktaları yakınında en az 798 kişinin öldürüldüğünü bildirdi. Ölümler, ağırlıklı olarak ABD ve İsrail destekli Gazze İnsani Yardım Vakfı (GHF) tarafından kontrol edilen bölgelerde ve diğer yardım kuruluşlarının kullandığı konvoy güzergâhlarında gerçekleşti.
OHCHR sözcüsü Ravina Shamdasani, 615 kişinin GHF yardım merkezlerinin yakınında, 183 kişinin ise konvoy yollarında hayatını kaybettiğini belirtti. Yaralanmaların çoğunun kurşun yarası olduğu ifade edilirken, sivillerin yiyecek ve temel ihtiyaçlar için toplandığı yerlerde insanlığa karşı suç işlenmiş olabileceği yönünde endişeler arttı.
BM: GHF Modeli “Doğası gereği güvensiz”
BM, GHF’nin yardım operasyonlarını "doğası gereği güvensiz" olarak nitelendirdi ve bu modelin insani tarafsızlık ilkelerini ihlal ettiğini belirtti. İsrail’in 11 haftalık yardım ambargosunu hafifletmesinin ardından Mayıs sonunda faaliyetlerine başlayan GHF, BM öncülüğündeki yardım koordinasyon sisteminin dışında, ABD’li özel lojistik ve güvenlik şirketleriyle çalışıyor. İsrail, BM sisteminin Hamas tarafından istismar edildiğini iddia ederken, Hamas bu suçlamayı reddediyor.
GHF ise BM’nin açıkladığı can kaybı rakamlarını "yanlış ve yanıltıcı" olarak nitelendirerek, kendi yardım noktalarında ölümcül bir olay yaşanmadığını savundu. Ölümlerden ise "BM konvoylarıyla bağlantılı saldırıları" sorumlu tuttu.
İnsani kriz derinleşiyor
Hamas’ın 7 Ekim 2023’te başlattığı sınır ötesi saldırıyla tetiklenen İsrail’in askeri harekâtı neredeyse iki yıldır sürüyor. Bu süreçte Gazze’nin büyük bölümü yerle bir olurken, 2,3 milyonluk nüfusun büyük kısmı yerinden edildi. Gazze’de şiddetli bir insani kriz yaşanıyor.
GHF, beş hafta içinde 70 milyondan fazla öğün dağıttığını belirtirken, Hamas ve suç gruplarını diğer kuruluşların yardım malzemelerini yağmalamakla suçluyor. BM Dünya Gıda Programı da kısa süre önce, birçok yardım kamyonunun çaresiz siviller tarafından durdurulduğunu bildirerek kaosun büyüdüğünü vurguladı.
Yardım noktalarında güvenlik tartışmaları
İsrail, yardım noktalarında asker bulundurmanın, yardımların militanlarca ele geçirilmesini önlemek için gerekli olduğunu savunuyor. Ancak BM, mevcut yardım modeliyle daha fazla sivilin hayatını kaybedebileceği ve insani tarafsızlık ilkelerinin sağlanamadığı uyarısında bulunuyor.
