Bağımsız Balıkesir Milletvekili Burak Dalgın, Çinli otomobil üreticisi BYD’nin Manisa’da kuracağını taahhüt ettiği fabrikanın hâlâ inşaatına başlanmamasını TBMM gündemine taşıdı. Dalgın, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır’a yönelttiği yazılı soru önergesinde, vergi muafiyetleri karşılığında verilen yatırım taahhütlerinin yerine getirilip getirilmediğini sordu.
Çin merkezli BYD, Temmuz 2024’te Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile yaptığı anlaşma kapsamında, Manisa’da bir üretim tesisi kurma sözü vermişti. Bu taahhüt karşılığında şirketin ithal araçları, Türkiye’de uygulanan %40’lık ek gümrük vergisinden muaf tutuldu.
Ancak Dalgın’ın aktardığına göre, aradan geçen bir yılı aşkın sürede fabrika inşaatıyla ilgili herhangi bir somut ilerleme kamuoyuna açıklanmadı. Buna karşın BYD’nin Türkiye otomotiv pazarındaki etkinliği hızla arttı. Şirketin, 2025’in ilk altı ayında 25 binin üzerinde araç sattığı ve satışlarını geçen yıla göre %784 oranında artırdığı bildirildi.
“Pazar büyüyor, yatırım nerede?”
Milletvekili Dalgın, sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı paylaşımda, şu ifadeleri kullandı:
“Çinli otomotiv firması BYD, Manisa’da bir fabrika kuracağını taahhüt etmiş ve bu çerçevede ilave ithal vergilerden hemen muaf olmuştu. Sonrasında BYD’nin pazar payı hızla arttı; peki ya fabrika?”
Bakan Kacır’a beş soru
Dalgın, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır’a yönelttiği yazılı önergesinde şu soruların yanıtlanmasını istedi:
-
BYD’nin Manisa’da kurmayı taahhüt ettiği fabrikanın inşaatı hangi aşamadadır? Ne zaman faaliyete geçmesi planlanmaktadır?
-
Gümrük vergisi muafiyetleri, somut üretim ve istihdam taahhütlerine net şekilde bağlanmış mıdır?
-
Yatırımın aksamaması için teminat mektubu gibi güvenceler alınmış mıdır? Bu teminatlar nakde çevrilebilir nitelikte midir?
-
BYD, sağlanan vergi avantajları sayesinde Türkiye’deki rakiplerine göre ne kadar ek kazanç elde etmiştir?
-
Şirketin Macaristan’da açıkladığı büyük ölçekli yatırımı göz önünde bulundurulduğunda, Türkiye’ye yönelik yatırım niyeti hangi düzeydedir?
Yatırım sözleri denetime açık mı?
Otomotiv sektöründe sıkça tartışma konusu olan vergi teşvikleri ve yerli üretim taahhütleri, BYD örneğiyle yeniden gündeme geldi. Sektör temsilcileri ve muhalefet milletvekilleri, kamu kaynaklarıyla sağlanan vergi avantajlarının somut üretim çıktılarıyla ilişkilendirilmesini ve sıkı biçimde denetlenmesini talep ediyor.
Çinli otomotiv firması BYD Manisa’da bir fabrika kuracağını taahhüt etmiş ve bu çerçevede ilave ithal vergilerden hemen muaf olmuştu
— Burak Dalgın (@bdalgin) July 18, 2025
Sonrasında BYD’nin pazar payı hızla arttı; peki ya fabrika?
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Sayın @mfatihkacir ’a bu yatırımın son durumunu sordum pic.twitter.com/glqMBMjniz
