Nepal hükümeti, yaklaşık 20 sosyal medya platformuna uygulanan yasağı, ülke genelinde gençler tarafından düzenlenen protestoların ardından kaldırdı. Olaylar, başkent Katmandu’da onlarca kişinin hayatını kaybetmesiyle ülkenin son on yıllardaki en şiddetli huzursuzluğu olarak kayıtlara geçti.
İletişim Bakanı Prithvi Subba Gurung, kabine toplantısının ardından yasağın kaldırıldığını duyurdu. Protestolarda en az 19 kişi hayatını kaybetti; çoğu güvenlik güçlerinin müdahalesi sonucu yaşamını yitirdi. Gösteriler, esas olarak yolsuzluğa duyulan öfke ile sosyal medya yasaklarına tepki olarak Gen Z (13-28 yaş) üyeleri tarafından başlatıldı.
Hükümet, Facebook, WhatsApp ve YouTube gibi platformları sahte haber ve nefret söylemi ile mücadele amacıyla engellediğini, şirketlerin kaydolmayı ihmal ettiğini ileri sürmüştü. Ancak hak grupları, yasağı ifade özgürlüğünü kısıtlamaya yönelik bir sansür aracı olarak eleştirmişti.
Protesto organizatörleri, gösterilerin sadece sosyal medya yasaklarına karşı değil, genç kuşakların kötü ekonomik fırsatlar ve yaygın yolsuzluk karşısındaki öfkesinin bir yansıması olduğunu belirtti. Katılımcılar, Nepal parlamentosu önünde hükümeti protesto etti. Bir gösterici Reuters’a yaptığı açıklamada, “Tüm Nepalli vatandaşlar yolsuzluktan bıktı. Her genç ülkeyi terk ediyor. Gençlerimizi korumak ve ekonomiyi iyileştirmek istiyoruz” dedi.
Katmandu’da 17 kişi, doğudaki Itahari şehrinde ise iki kişi yaşamını yitirdi. BM İnsan Hakları Ofisi, protestocuların öldürülmesine “şok” olduğunu belirterek “şeffaf” bir soruşturma çağrısında bulundu ve güvenlik güçlerinin aşırı güç kullanımı iddialarına dikkat çekti.
Güvenlik güçlerinin protestoları dağıtmak için tazyikli su, göz yaşartıcı gaz ve canlı mühimmat kullandığı görüntüler paylaşıldı. Uluslararası Af Örgütü, “Ölüm veya ciddi yaralanma tehdidi oluşturmayan protestoculara karşı öldürücü güç kullanımı uluslararası hukukun ciddi ihlalidir” açıklamasında bulundu.
Nepal Başbakanı KP Sharma Oli, hükümetinin Gen Z taleplerine olumsuz bakmadığını ve Pazartesi günü yaşanan olaylardan derin üzüntü duyduğunu belirtti. Oli, şiddetten “çeşitli çıkar gruplarının sızması”nı sorumlu tuttu ancak gruplar hakkında detay vermedi.
Nepal’de hükümete yönelik yolsuzluk algısı yaygın ve Başbakan Oli’nin yönetimi, bu sorunu çözmede yetersiz kalmakla eleştiriliyor.
