Sudan’da çatışmalar derinleşirken, kadınlara yönelik cinsel şiddetin sistematik bir savaş yöntemi olarak kullanıldığına dair güçlü kanıtlar artıyor. UN Women Doğu ve Güney Afrika Bölge Direktörü Anna Mutavati, Cenevre’de yaptığı açıklamada, El-Faşir’den gelen kadınların “açlık, yerinden edilme, tecavüz ve bombardıman” içinde hayatta kalmaya çalıştığını söyledi. Mutavati, “Hamile kadınlar, yağmalanan ve yok edilen hastaneler nedeniyle sokaklarda doğum yapmak zorunda kaldı” dedi.
Nisan 2023’te Sudan Silahlı Kuvvetleri ile Hızlı Destek Kuvvetleri (RSF) arasında başlayan çatışmalar, Darfur’dan Kordofan’a kadar geniş bir coğrafyada ağır bir insani krize yol açtı. Ekim sonunda RSF’nin El-Faşir’i 500 günü aşan kuşatmanın ardından ele geçirmesiyle kentte infazlar, cinsel şiddet ve sivillere yönelik saldırılar yoğunlaştı.
Her adımda cinsel şiddet riski
Mutavati, kadınların su toplamak, odun bulmak veya gıda kuyruğuna girmek gibi en temel ihtiyaçlar için çıktıkları her adımda tecavüz riski taşıdığını aktardı:
“Kadınların bedenleri Sudan’da adeta bir suç mahalli haline geldi. Hiçbir güvenli alan kalmadı.”
Kuzey Darfur’da hijyen ürünlerinin fiyatı bir paket için 27 dolara kadar çıkarken, altı kişilik aileye verilen insani nakit desteği ortalama 150 doların altında. Bu koşullarda aileler “yiyecek, ilaç ve asgari insanlık onuru” arasında imkânsız seçimler yapmak zorunda kalıyor.
Açlık derinleşiyor, kadınlar yemiyor
Sudan’da kadınlar çoğu zaman çocukları doysun diye öğün atlıyor; genç kızlar en az payı alıyor. Darfur ve Kordofan gibi kuşatma altındaki bölgelerde kadınlar yabani yaprak ve otları kaynatarak hayatta kalmaya çalışıyor.
UN destekli IPC analizleri, Kasım başında El-Faşir ve Güney Kordofan’ın Kadugli kentinde kıtlık koşullarının oluştuğunu doğruladı. Sağlık çalışanları, anneleri aç kalan bebeklerde ağır akut yetersiz beslenme vakalarının arttığını bildiriyor.
Kadınların çağrısı: “Dünya daha neyi bekliyor?”
Mutavati, kadınların yaşadığı bu katliam döngüsünü durdurmak için acil insani erişim, güvenli bölgeler ve kadın liderliğindeki yardım girişimlerine destek çağrısı yaptı:
“Her gecikilen gün, bir kadın bombalar altında doğum yapıyor, bir çocuk açlıktan ölüyor ya da bir kadın kayboluyor.”
UN yetkilileri sahada: Erişim hâlâ engelleniyor
Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA), El-Faşir çevresinden 89 binden fazla kişinin kaçtığını bildirirken, pek çoğu Çad sınırına doğru ilerliyor.
UN İnsani Yardım Şefi Tom Fletcher, Pazartesi günü Sudan’a giderek insani erişimin önündeki engelleri kaldırmak ve sivillere yönelik saldırıların durdurulması için temaslarda bulundu.
Güney Kordofan’da ise insansız hava aracı saldırısıyla bir okul yıkıldı, yerinden edilmiş siviller yaralandı. Darfur ve Kordofan’dan binlerce kişi, Ekim’den bu yana Beyaz Nil Eyaleti’ne sığınmış durumda; kaynaklar ise tükenmek üzere.
Birleşmiş Milletler, sivillerin korunması ve yardım çalışanlarının güvenli erişimi için uluslararası topluma yeniden acil çağrıda bulundu.
