Kerkük’te Şanagha köylüleri Bekir Mustafa ve Muhsin İsmail, topraklarını geri almak isterken yeniden gözaltına alındı. Çiftçiler, Arap vatandaşların “topraklarımızı işgal ettiler” şikâyeti üzerine çıkarılan yeni tutuklama emriyle yakalandı.
Sargaran Çiftçiler Savunma Komitesi Başkanı Muhammed Emin, söz konusu emrin Dibis Temyiz Mahkemesi tarafından verildiğini söyledi. Emin, “Aynı mahkeme daha önce çiftçilerin beraatine karar vermişti. Ancak Arap yerleşimcilerin baskısıyla karar bozuldu ve cezalandırılmaları gerektiği ilan edildi” dedi.
Avukatlar ise, tutuklamanın daha önce alınan beraat kararına ve Irak parlamentosunun ocak ayında kabul ettiği toprak iadesi yasasına aykırı olduğunun altını çiziyor.
Arka Plan – Araplaştırma politikası
Söz konusu topraklar Saddam Hüseyin döneminde Kürtlerden alınarak Arap yerleşimcilere verilmişti. 1975’te Kerkük’teki birçok Kürt köyü “yasak petrol bölgesi” ilan edilmiş, 1977’de Baas rejiminin 949 sayılı kararnamesi ile bu araziler Arap ailelere tahsis edilmişti.
2003 sonrası Irak Anayasası’nın 140. maddesi, bu demografik değişiklikleri tersine çevirmeyi öngörse de uygulama yıllarca hayata geçirilemedi.
Irak parlamentosu Ocak 2025’te yeni bir toprak iadesi yasası çıkararak Baas döneminde el konulan mülklerin sahiplerine verilmesini kararlaştırdı. Yasa yaklaşık 300 bin dönüm araziyi kapsıyor. Ancak çiftçiler hâlâ uygulamanın fiiliyata geçmesini bekliyor.
Son Durum
Şubat ayında Cumhurbaşkanlığı tarafından onaylanan yasanın yürürlüğe girmesine rağmen Kerkük’teki birçok Kürt çiftçi, arazilerine dönmek istediklerinde benzer engellemelerle karşılaşıyor. Gözaltına alınan Mustafa ve İsmail’in hukuki süreci ise bölgedeki toprak krizinin en güncel örneği olarak dikkat çekiyor.