Yönetmen Orhan İnce, Evrensel’e verdiği röportajda Kürtçe film üretiminin sınırlarını ve Hevî filminin yolculuğunu anlattı. İnce, Kürt sinemasının yalnızca doğrudan yasaklarla değil, daha çok görünmez kılma stratejileriyle işlevsizleştirildiğini vurguladı.
Kısa filmleriyle birçok ulusal ve uluslararası festivalden ödül alan İnce, ilk uzun metraj filmi Hevî ile Adana Altın Koza’da dünya prömiyerini yaptı. Film, Duhok, Amsterdam, Berlin Kürt Film Festivalleri’nin yanı sıra İstanbul Film Festivali ve İzmir Uluslararası Film ve Müzik Festivali’nde de gösterildi. “Umut” anlamına gelen Hevî, adını Yılmaz Güney’in aynı adlı filminden alıyor.
İnce’ye göre sinemanın aidiyetini belirleyen en temel unsur dil. Kürtçe çekilen bir filmin, yönetmenin kim olduğundan veya temasından bağımsız olarak bu coğrafyanın bir üretimi olduğunu belirten yönetmen, “Dil, yalnızca iletişim aracı değil; kimliğin, hafızanın ve toplumsal aidiyetin taşıyıcısıdır” dedi.
Kürtçe sinemanın Türkiye’deki sınırlarını anlatan İnce, sansürün çoğunlukla dağıtım ağlarının sınırlılığı, salonların kapalı tutumu, fonlardan dışlanma ve medyada yok sayılma üzerinden işlediğini kaydetti. Ona göre bu görünmezlik hali, yasaktan daha etkili bir baskı biçimi.
Kürt sinemasından yalnızca politik temsil beklendiğini belirten İnce, bunun yönetmenleri dar bir alana sıkıştırdığını, oysa gündelik hayatı anlatan mikro hikâyelerin de politik bir anlam taşıdığını söyledi. Yılmaz Güney’in mirasının Kürt sineması için hem estetik hem de politik bir referans olduğunu belirten yönetmen, bu mirasın farklı sinemasal dillerle sürdürüldüğünü ifade etti.
Kürt sinemasının seyircisini yaratma konusunda yol aldığını ancak salon eksikliği, dağıtım sorunları ve ekonomik zorlukların süreci zorlaştırdığını dile getiren İnce, yapısal sorunları ise fon yetersizliği, kurumsal destek eksikliği ve teknik imkânsızlıklar olarak sıraladı. Buna rağmen dayanışmayla üretilen filmlerin samimi ve güçlü estetik deneyimler sunduğunu ekledi.
Uluslararası festivallerin Kürt sineması için kritik bir alan açtığını belirten İnce, Hevî’nin festival yolculuğunun görünürlük ve merak uyandırma açısından yeni projelere zemin hazırladığını söyledi.
