Türkiye Futbol Federasyonu Başkanı İbrahim Hacıosmanoğlu’nun 152 hakemin bahis oynadığını açıklaması sonrası gündeme gelen bahis skandalı, yalnızca futbolun değil, milyarlarca liralık bir endüstrinin yapısal sorunlarını da yeniden gündeme taşıdı.
Türkiye’de hem yasal hem de yasa dışı bahis devasa bir pazar haline gelirken, uzmanlara göre devlet eliyle lisans verilen şirketlerin payı “dokunulmaz” konumda.
Yasal pazar altı holdinge bölünmüş durumda
Spor Toto ve Milli Piyango aracılığıyla verilen lisanslarla yasal bahis pazarı altı şirkete bölündü. Fenerbahçe Başkanı Sadettin Saran’ın “Tuttur’u kapatacağı” açıklamasıyla bu sayı beşe düştü.
Bugün sektörde Demirören Grubu (Misli), Doğan Holding (Nesine), Hitay Holding (Bilyoner), Doğuş Holding (Oley) ve Oğuz Çalışkan’a ait Birebin faaliyet gösteriyor.
Bu şirketler, yasa dışı bahisle mücadele söylemine rağmen, devletin desteklediği lisanslı sistemin başlıca aktörleri. Sektör temsilcileri, bunun “mücadele değil, pazar koruma” anlayışına dönüştüğünü belirtiyor.
Vergi muafiyeti ve kamu zararı iddiaları
Evrensel’den Nisa Sude Demirel'in aktardığı verilere göre, Hitay Holding’e ait Bilyoner 2024’te holding gelirinin yüzde 97’sini oluşturdu; buna rağmen 2019–2022 arasında vergi ödemedi.
Demirören Grubu’nun yönettiği Misli.com ve Milli Piyango faaliyetleriyle ilgili olarak da kamu zararına yol açan uygulamalar iddia ediliyor.
2023’te Milli Piyango’nun 400 milyon lira zarar ettiği, Varlık Fonu’na aktarılması gereken 356 milyon liranın ödenmediği belirtiliyor.
Yasal pazar 300 milyar TL’ye yaklaştı
Fast Company verilerine göre, 2023’te Nesine’nin cirosu 220 milyar TL’yi, Misli’nin 25–30 milyar TL’yi, Bilyoner’in 2,9 milyar doları aştı.
Yasal bahis pazarının toplam büyüklüğünün 18 milyar dolar, yasa dışı pazarın ise 70 milyar dolar civarında olduğu tahmin ediliyor.
“Kumar pandemisi” büyüyor
Bahis bağımlılığı, ekonomik krizin etkisiyle hızla yayılıyor. Yeşilay verilerine göre, 2021–2024 arasında 15 bin 624 kişi kumar bağımlılığı nedeniyle yardım merkezlerine başvurdu; bu sayı alkol bağımlılığı başvurularını geçti.
İstanbul Planlama Ajansı ise 2025’in ilk yedi ayında kumar bağımlılığı nedeniyle destek alan kişi oranının yüzde 107 arttığını bildirdi.
“Bir ev alma ihtimali kadar uzak”
İşçilerin ifadeleri, artan yoksulluğun insanları sanal kumara ittiğini gösteriyor. İzmir’de bir fabrika işçisi şöyle anlatıyor:
“Bir ev almak 15 yıl, araba almak 8 yıl sürüyor. Kısa yoldan para kazanma hayaliyle bahis oynayan çok. Herkes bir yerden hakkını almaya çalışıyor.”
Bir diğer işçi ise, “Yasal ya da yasa dışı fark etmiyor, her bahis birilerini zengin ediyor” diyor.
Uzmanlar uyarıyor
Uzmanlara göre Türkiye’de bahis, hem ekonomik krizle başa çıkma aracı, hem de devlet kontrollü gelir kaynağı haline gelmiş durumda.
Yoksulluk arttıkça, hem sanal kumar bağımlılığı hem de yasa dışı bahis ağı derinleşiyor; bu da ülkeyi sosyal bir risk alanına sürüklüyor.
