İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesi, Kürt illerinde Ocak–Haziran 2025 döneminde yaşanan hak ihlallerine ilişkin raporunu açıkladı. Rapora göre bölgede 6 ayda en az 1.820 hak ihlali tespit edildi.
İHD Diyarbakır Şube Yöneticisi Tahir Saçaklı’nın aktardığı verilere göre, kolluk güçlerinin silah kullanımı ve orantısız müdahalesi sonucu 1 kişi yaşamını yitirdi. Hapishanelerde 4 mahpus hayatını kaybederken, resmi hata ve ihmaller sonucu en az 3 yurttaş yaşamını yitirdi, 18 kişi yaralandı. Çatışmalarda 7 güvenlik görevlisi ve 16 militan öldü. 42 kişi ise şüpheli şekilde hayatını kaybetti.
Kadın ve çocuklara yönelik ihlaller
Aile içi şiddet sonucu en az 18 kadın öldürüldü, 6 kadın ise toplumsal alanda uğradığı saldırılarla yaşamını yitirdi. En az 2 kadın cinsel saldırıya, 4 kadın fuhşa zorlama vakasına maruz kaldı.
Çocuklara yönelik olarak ise 9 cinsel istismar, 27 toplumsal alanda istismar vakası ve fuhşa zorlama olayları kayda geçti.
İşkence ve kötü muamele
En az 6 kişi gözaltında, 257 kişi ise gözaltı dışı alanlarda işkence gördü. Hapishanelerde 18 mahpus kötü muameleye maruz kaldı.
İfade ve toplantı özgürlüğü ihlalleri
En az 3 etkinlik yasaklandı, 6 yayın toplatıldı, 10 haber sitesi erişime engellendi. 143 kişi hakkında soruşturma açıldı, 65 kişiye hapis veya para cezası verildi. 12 eyleme polis müdahalesi olurken, 5 kentte en az 6 kez eylem yasakları ilan edildi.
Ekonomik, sosyal ve çevresel hak ihlalleri
İş kazalarında 49 işçi hayatını kaybetti. 139 işçi işten çıkarıldı. Bölgede 3 belediyeye kayyım atandı, 10 orman yangını ve maden arama/ağaç kesimi olayı yaşandı.
İHD’den barış süreci vurgusu
İHD MYK üyesi Rümeysa Deniz Kaya, barış sürecinin toplumsal katılım, adalet ve yüzleşme mekanizmalarıyla desteklenmesi gerektiğini vurgulayarak, “Hak ihlallerini belgeleyip görünür kılmaya devam edeceğiz” dedi.
