Tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı, Chobani’nin kurucusu Hamdi Ulukaya’nın Fenerbahçe ile yapılan sponsorluk anlaşmasındaki konuşmasında kullandığı “Türkiyeliler” ifadesine sosyal medya üzerinden sert tepki gösterdi. Ortaylı, “‘Türkiyeli’ tabiri yaratmanın mantıkla bağdaşır bir yanı yoktur” diyerek kavramın içi boş ve çevirisi imkânsız bir ifade olduğunu savundu.
Instagram hesabından yaptığı açıklamada Ortaylı, Türkiye adının tarihsel kökenine dikkat çekerek, şu ifadeleri kullandı:
“Türkiye, hâkim etnik gruba göre, ülkemize başkalarının verdiği bir isimdir. Şimdi bir de ‘Türkiyeli’ tabiri yaratmanın mantıkla bağdaşır bir yanı olamaz. Kaldı ki bu gibi mantık çıkmazlarını önlemenin mühim bir yolu tercüme etmekten geçer. Bir çevirin bakalım, ‘Türkiyeli’yi hangi gümrükten çevirip geçireceğiz? Size kimlik soruyorlar, kimliğinizi açık söyleyin. ‘Türkiyeli’ bir üst kimlik olamaz.”
“Tercüme edilemez, amacını da karşılamaz”
Ortaylı, "Türkiyelilik" ifadesini kullananların kavrama dair hem tarihî hem de dilsel bir yanılsama içinde olduklarını savundu. “Amerikalı olur da Türkiyeli niye olmasın” benzetmesine de karşı çıkarak, Türkiye’nin etnik ve tarihsel kimliğinin ‘Türk’ adıyla sabit olduğunu belirtti.
“Amerikalılık bir coğrafya değil, göçmenler üzerinden oluşmuş yeni bir kimliktir. Türkiye’de durum farklıdır. Ülke adının içinde zaten bir etnik kimlik vardır. 'Türkiyeli' önerisi ne tercüme edilebilir ne de önerildiği hedefe hizmet eder.”
“Kimliğin adını değiştirmeye kimsenin hakkı yok”
Ortaylı ayrıca bu tür ifadelerin anayasal vatandaşlık tanımını değiştirme çabasına dönüşemeyeceğini vurguladı:
“Başka bir kimlik kullanmak isteyenler olabilir. Ama bunun için ülke vatandaşlığının adını değiştirmeye hakları yoktur. Böyle bir hakları olduğunu da zannetmiyorum.”