Gündem

Türkiye Barışta Nerede? Küresel Barış Endeksi 2025 Verileri

Bugün 1 Eylül Dünya Barış Günü. Peki Türkiye barışta nerede? Küresel Barış Endeksi 2025’e göre Türkiye, 163 ülke arasında 146. sırada ve Avrupa’da son sırada yer aldı.

Burçak GÖREL 01.09.2025 - 12:35 Okunma Süresi: 4 Dk

Her yıl 1 Eylül’de kutlanan Dünya Barış Günü, küresel ölçekte barış, güvenlik ve istikrar üzerine düşünmek için önemli bir vesile sunuyor. Biz de bugün, Institute for Economics & Peace tarafından yayımlanan ve 163 ülkeyi kapsayan Küresel Barış Endeksi (Global Peace Index – GPI) 2025 raporunu inceliyoruz.

Rapora göre dünya genelinde barış seviyeleri gerilemeye devam ediyor. 2025 yılı itibarıyla ortalama barış düzeyi %0,36 oranında düştü. Bu, son 17 yılın 13’üncü gerilemesi. 87 ülke daha az barışçıl hale gelirken yalnızca 74 ülkede iyileşme görüldü. Küresel ölçekte 59 aktif devlet temelli çatışma var ve bu sayı II. Dünya Savaşı’ndan bu yana görülen en yüksek rakam.

Türkiye’nin Küresel Sıralamadaki Yeri

Türkiye, 2025 raporunda 163 ülke arasında 146. sırada yer aldı. Ülkenin barış puanı 2.852 olarak hesaplandı.

Bu sonuç, Türkiye’nin hem küresel ortalama (2.314) hem de Avrupa ortalaması (1.718) seviyesinin çok altında kaldığını gösteriyor. Yani Türkiye, hem dünyada hem de kıtasında en düşük barış performansı gösteren ülkelerden biri konumunda.

Avrupa’da Son Sırada

Türkiye, Avrupa bölgesinde değerlendirilen 36 ülke içinde son sırada (36/36) yer aldı. Avrupa ülkelerinin büyük çoğunluğu listenin üst sıralarında yer alırken, Türkiye’nin güvenlik, militarizasyon ve çatışma göstergelerinde negatif ayrıştığı görülüyor.

Türkiye’nin Barış Endeksinde Yıllara Göre Değişimi

Türkiye’nin endeksteki uzun vadeli seyrine bakıldığında tablo daha net ortaya çıkıyor:

2008: 115. sırada
2015: 135. sırada
2020: 150. sırada
2023: 145. sırada
2024: 147. sırada
2025: 146. sırada

Türkiye, 2008’den 2025’e kadar geçen sürede yaklaşık 31 sıra geriledi. Özellikle 2010 sonrası dönemde yaşanan iç siyasi kutuplaşma, güvenlik politikalarının sertleşmesi ve dış politikadaki gerilimler, endeksteki kötüleşmenin başlıca nedenleri arasında.

Güvenlik: Halk Kendini Ne Kadar Güvende Hissediyor?

Küresel Barış Endeksi’nin en önemli boyutlarından biri, ülkelerde halkın günlük yaşamda güvenlik algısı. Türkiye’de son yıllarda yapılan anketlerde vatandaşların büyük bir kısmı kendini güvende hissetmediğini belirtiyor.

Raporda yer alan “Toplumsal Güvenlik ve Emniyet” göstergeleri, Türkiye’nin zayıf performansını doğruluyor:

Siyasi istikrarsızlık göstergesi yüksek seviyede.
Toplumsal kutuplaşma güvenlik algısını olumsuz etkiliyor.
Suç oranlarında bölgesel farklılıklar olsa da güvenlik algısı düşük.

Bir başka dikkat çekici nokta, Türkiye’nin “komşu ülkelerle ilişkiler” göstergesinde en kötü puan alan ülkelerden biri olması. Bu da hem güvenlik algısını hem de uluslararası barış performansını doğrudan etkiliyor.

Militarizasyon: Yüksek Harcama, Düşük Barış

Türkiye’nin barış endeksinde gerilemesinin bir diğer temel nedeni, militarizasyon seviyesi.

Türkiye’nin askeri harcamaları GSYH’nin %2,5’i seviyesinde. Bu oran, Avrupa ortalaması olan %1,5’in oldukça üzerinde.
Türkiye, aktif askeri personel sayısı açısından Avrupa’da en yüksek değerlerden birine sahip.
Silahlanma ve savunma harcamalarındaki artış, barış puanını olumsuz etkiliyor.

Raporda, 2025 yılında 84 ülkenin askeri harcamalarını artırdığı, sadece 50 ülkenin azalttığı belirtiliyor. Türkiye, artış trendine dahil olan ülkelerden biri.

İç ve Dış Çatışmaların Gölgesi

Türkiye’nin barış endeksindeki düşük sıralamasını belirleyen bir diğer alan, iç ve dış çatışmaların düzeyi.

Türkiye, son beş yılda en az beş dış çatışmaya dahil olan ülkeler listesinde yer aldı.
Suriye iç savaşı, Irak’taki operasyonlar ve bölgesel güvenlik krizleri, Türkiye’nin “dış çatışmalar” göstergesinde yüksek risk kategorisine düşmesine neden oldu.
İç politikada ise uzun süredir devam eden terör tehdidi ve siyasi gerilimler, barış göstergelerini zayıflatıyor.