Teknoloji devi Google, 6 Şubat 2023’te meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerde Android cihazlar üzerinden çalışan Android Earthquake Alerts (AEA) sisteminin büyük ölçüde başarısız olduğunu ve 10 milyondan fazla kişiye deprem uyarısı gönderilemediğini kabul etti.
Gece saat 04.17’de meydana gelen ve Türkiye'nin güneydoğusunda büyük yıkıma yol açan 7,8 büyüklüğündeki ilk depremde, “Harekete Geç” adlı en yüksek seviye erken uyarı bildirimi yalnızca 469 kişiye iletildi. Bu tür uyarılar, cihaz sessizde olsa bile yüksek sesli bir alarm çalıyor ve ekranın tamamında uyarı mesajı gösteriyor. Ancak sistem, hedeflenen kullanıcı kitlesine ulaşamadı.
Google, BBC’ye yaptığı açıklamada, yaklaşık 500 bin kişiye ise daha düşük önem seviyesindeki "Dikkatli Ol" bildiriminin gönderildiğini, ancak bunun hayati riski azaltmakta yeterli olmadığını belirtti.
Sahada kimse “uyarı aldım” demedi
BBC muhabirleri, depremden sonra aylar boyunca Türkiye’nin pek çok şehrinde saha çalışması yürüterek, “Harekete Geç” bildirimi almış kişilere ulaşmaya çalıştı. Ancak bir tek kullanıcı bile bu bildirimi aldığını doğrulamadı.
Bu sonuçlar, sistemin afet anlarında güvenilirliğini sorgulattı. Google, o dönem yaptığı ilk açıklamalarda sistemin "iyi çalıştığını" savunsa da, şimdi “Depremin şiddetini yanlış hesapladık” diyerek sistemin yeterince hızlı ve doğru yanıt veremediğini kabul etti.
“Her depremden öğreniyoruz”
Google, konuyla ilgili yaptığı son açıklamada şu ifadelere yer verdi:
“Her depremden öğrendiklerimiz doğrultusunda sistemimizi geliştiriyoruz. Kahramanmaraş depremi sonrası yaşananlar, algoritmaların iyileştirilmesi açısından önemli dersler sundu.”
Ancak uzmanlara göre, erken uyarı sistemlerinin milyonlarca insanın hayatını etkileyebileceği felaketlerde bu tür kritik hatalar, yalnızca teknik değil etik sorumluluklar da doğuruyor.
Türkiye’de 55 binden fazla insanın yaşamını yitirdiği depremlerde, özellikle gece saatlerinde gelen ilk sarsıntının haber verilememesi, can kayıplarının boyutunu daha da artırmış olabilir.
