Afganistan’da Taliban yönetiminin ülke genelinde ilan ettiği süresiz internet yasağı, özellikle kadınların hayatında büyük bir yıkıma yol açtı. 2021’de iktidara geldikten sonra kız çocuklarının 12 yaşından sonra eğitim almasını yasaklayan, kadınların iş imkânlarını kısıtlayan ve son olarak kadın yazarların kitaplarını üniversitelerden kaldıran Taliban, bu kez internet erişimini tamamen kapatarak kadınların “son umudunu” da elinden aldı.
Fahima Noori, hukuk ve ebelik eğitimi almış, psikolojik danışmanlıkta çalışmış bir genç kadın. Taliban yasakları sonrası eğitimine online devam ediyordu. Ancak salı günü uygulanan internet kesintisi, onun ve binlerce kadının geleceğini kararttı. “Son umudumuz online eğitimdi. O da yok edildi” dedi.
Kadınların eğitimi tamamen durdu
Tahkar’da yaşayan Shakiba, “Midwifery okudum ama kadınlar için yasaklandı. Tek umudumuz internetti. Şimdi dünya karardı” sözleriyle çaresizliğini dile getirdi. Fahima’nın iki kız kardeşiyle birlikte yürüttüğü çevrimiçi eğitim de yarıda kaldı. “Babamıza destek olmayı hayal ediyorduk, ama şimdi evde oturuyoruz” dedi.
Öğretmenler ve öğrenciler mağdur
Online İngilizce dersleri veren öğretmen Zabi, internetin kesilmesiyle 70-80 öğrencisinin eğitimini kaybettiğini söyledi. Öğrencilerinin IELTS sınavına hazırlanırken bağlantının kesilmesi, aylarca süren emeği boşa çıkardı. “Özellikle kız öğrencilerim için bu son şanstı” dedi.
Ekonomi de felç oldu
Sadece eğitim değil, iş hayatı da ağır darbe aldı. Takhar’da para değişimi yapan Anas, işlerinin yüzde 90 azaldığını belirtti. Ama asıl acısının kızlarının eğitimden kopması olduğunu söyledi: “Gözyaşlarıyla bana geldiler. Son umutları da gitti.”
Taliban’dan resmi açıklama yok
Taliban, internetin neden kapatıldığına dair net bir açıklama yapmadı. Daha önce alternatif bir erişim yolu üzerinde çalıştıklarını belirtse de detay vermedi. NetBlocks, Afganistan’da tam kapsamlı bir “internet karartması” yaşandığını doğruladı.
Kadınlar, öğretmenler ve iş insanları Taliban’ın kararına tepki gösteriyor. Afgan kadınlarının son eğitim ve özgürlük alanı olan internetin kapanması, ülkenin geleceğini de belirsizliğe sürükledi.
