Mezopotamya

Vartinis Katliamı’nın 31. Yılı: Bir aile diri diri yakıldı

1993’te Muş Vartinis’te biri anne karnında 9 kişi yakılarak öldürüldü. 31 yıl geçti, dava zamanaşımıyla düştü, failler cezasız kaldı.

Burçak GÖREL 03.10.2025 - 17:11 Okunma Süresi: 4 Dk

31 yıl önce bugün, 3 Ekim 1993’te Muş’un Vartinis (Altınova) beldesinde, Öğüt ailesinin evi askerler tarafından ateşe verildi. O gece çıkan çatışmada bir astsubayın ölümü sonrası köye operasyon düzenlenmişti. Evlerin önünde oyun oynayan bir çocuğun parmaklarıyla yaptığı zafer işareti, hedefin adresini işaret etti.

Vartinis Katliamı Belgeseli, unutulmamış bir acıyı belgeliyor

Gece yarısı yüzlerce asker köye girdi. Köylüler belediye binasında toplanırken, Öğüt ailesinin evi ateşe verildi. Anne Nasır ve baba Eşref Öğüt, en küçüğü anne karnında olan yedi çocuklarıyla birlikte alevlerin içinde yaşamını yitirdi. Evden kurtulmayı başaramayan ailenin dokuz ferdi yanarak can verdi. Sadece o gece akrabalarında misafir olan küçük Aysel Öğüt hayatta kaldı.

Resmi makamlar katliamı “çatışmada öldürülen 9 terörist” olarak duyurdu. Bu açıklama uzun yıllar boyunca kamuoyuna tek bilgi olarak aktarıldı.

Vartinis Katliamı'ndan kurtulan Aysel Öğüt: Onların hakkını savunmak için yaşadım - Evrensel

Adalet Arayışı: Yıllar Süren Mücadele

Katliamdan sağ kurtulan Aysel Öğüt, yıllar boyunca tek başına adalet aradı. Olayın hemen ardından açılan davalar sonuçsuz kaldı. Diyarbakır Devlet Güvenlik Mahkemesi dosyayı terör faaliyeti olarak niteledi ve failleri “belirsiz” diyerek kapattı.

Ancak Aysel Öğüt pes etmedi. 2011’de ailesinin avukatlarıyla yeniden başvuru yaptı. Muş Cumhuriyet Başsavcılığı’nın hazırladığı iddianameyle dava açıldı. Sanıklar arasında dönemin İlçe Jandarma Alay Komutanı Yüzbaşı Bülent Karaoğlu, Üsteğmen Halefi Akyıldız, Özel Harekât Şube Müdürü Şerafettin Uslu ve Başçavuş Turhan Nurdoğan vardı.

20 yıl sonra başlayan dava, önce Muş’ta açıldı, sonra güvenlik gerekçesiyle Kırıkkale’ye taşındı. 2013’te başlayan yargılamalarda sanıklar “delil yetersizliği” gerekçesiyle birer birer beraat etti.

Yargıtay’ın Bozması ve Zaman Aşımı

2015’te savcılık mütalaasında sanıklar için ağırlaştırılmış cezalar talep etti. Ancak mütalaa birkaç kez değiştirildi ve beraat kararları öne çıktı. Mahkeme sanıkları tutuklamadı, duruşmalara katılmayan Karaoğlu hakkında yakalama kararı bile uygulanmadı.

2021’de Yargıtay 1. Ceza Dairesi, yerel mahkemenin beraat kararını bozdu ve tanıkların, köylülerin ve Aysel Öğüt’ün anlatımlarının doğru olduğuna hükmetti. Bu karar 28 yıl sonra devletin resmi söyleminin çeliştiğini ortaya koydu.

Ancak süreç yine tıkandı. Dava 2023’te zaman aşımı gerekçesiyle düştü. Böylece 31 yıl boyunca süren hukuk mücadelesi, cezasızlık politikalarının bir halkası olarak kapatıldı.

Hafızada Kalanlar ve Bitmeyen Cezasızlık

Vartinis Katliamı, 1990’larda Kürt coğrafyasında yaşanan sistematik köy yakmaların ve faili meçhul cinayetlerin en çarpıcı örneklerinden biri olarak tarihe geçti. Öğüt ailesinin yakılarak öldürülmesi, insanlığa karşı suç kapsamında değerlendirilmesi gereken bir olay olmasına rağmen Türk yargısı bu yönüyle incelemedi.

Aysel Öğüt, 17 yaşında başladığı adalet mücadelesini 30 yıl boyunca sürdürdü. Her duruşmaya tek başına katıldı. Ancak failler yargılanmadı, devletin cezasızlık politikaları katliamın üzerini örttü.

Bugün 31 yıl sonra geriye kalan, yanan bir evin külleri, hayatta kalmış bir kadının direnci ve toplumun hafızasında ağır bir adalet yarasıdır. Vartinis Katliamı, sadece Öğüt ailesinin değil, tüm toplumun kaybı olarak tarihe kazındı.