Almanya’daki Helmholtz Jeobilim Merkezi (GFZ) ve GEOMAR Okyanus Araştırmaları Merkezi öncülüğünde yürütülen araştırmaya göre, 2025’in başında Yunanistan’ın Santorini adası ve çevresinde yaşanan sismik kriz, yer kabuğundan yükselen devasa magma hareketinden kaynaklandı. Bulgular, Nature dergisinde yayımlandı.
Çalışmaya göre yaklaşık 300 milyon metreküp magma, yer kabuğunun derinliklerinden yükselerek deniz tabanının 4 kilometre altına kadar ulaştı. Bu süreçte magma, çevresindeki kayaları kırarak 28 binden fazla depremi tetikledi. Depremlerden bazıları 5 büyüklüğünü aştı.
Santorini ve Kolumbo bağlantısı
Santorini tarih boyunca büyük patlamalara sahne olurken, yakınındaki Kolumbo sualtı yanardağı da aktif bir volkan olarak biliniyor. Araştırma, magma hareketinin Santorini’de küçük bir yükselmeye, ardından yeniden çöküşe yol açtığını ortaya koydu. Bu durum, iki yanardağ arasında daha önce bilinmeyen bir hidrolik bağlantıya işaret etti.
Yapay zekâ ve deniz tabanı sensörleri kullanıldı
GFZ ekibi, devasa sismik veri setlerini analiz eden özel bir yapay zekâ yöntemi geliştirdi. GEOMAR ise Kolumbo krateri çevresine yerleştirdiği sensörlerle hem sismik sinyalleri hem de deniz tabanında 30 santimetreyi bulan çökmeyi kaydetti. Bu yöntem sayesinde magma akışının zamanı, yönü ve hızı yüksek doğrulukla izlendi.
Bilim insanlarından uyarılar
GEOMAR’dan Prof. Heidrun Kopp, bulguların Yunan makamlarıyla düzenli olarak paylaşıldığını belirterek, “Olası yeni depremlerde en hızlı ve doğru değerlendirmeyi yapmayı hedefliyoruz” dedi. Atina Üniversitesi’nden Prof. Paraskevi Nomikou ise, “Bu kadar aktif bir jeolojik bölgede süreçleri anlamak halkın güvenliği için kritik” ifadelerini kullandı.
Santorini ve Kolumbo çevresindeki gözlemler sürerken, uzmanlar bu tür çalışmaların gelecekte volkanik tehlikelerin erken tespiti açısından hayati rol oynayacağına dikkat çekiyor.
