Son yıllarda hızla gelişen yapay zeka teknolojileri, yalnızca sanayi ve bilişim alanlarını değil, duygusal hayatı da dönüştürmeye başladı. Özellikle yalnızlık yaşayan bireylerin başvurduğu sohbet botları ve dijital terapist uygulamaları, ilk bakışta destekleyici görünse de, uzmanlar bu tür etkileşimlerin uzun vadeli psikolojik zararlar doğurabileceği uyarısında bulunuyor.
Evrensel'den Mehmet Özer'in haberine göre, yapay zekayla konuşmak, kısa vadede rahatlama sağlasa da gerçek ilişkilerden uzaklaşma, sosyal kaçınma, duygusal bağımlılık ve depresyon gibi sorunlara zemin hazırlayabiliyor.
İşte yapay zekayla duygusal bağ kurarken dikkat edilmesi gereken 7 kritik uyarı:
Yüzeysel yanıtlar verir
Yapay zeka, insan gibi empatik anlayış sunamaz. Terapötik içgörü yerine yalnızca veriye dayalı yanıtlar üretir. Bu da derinlemesine psikolojik destek ihtiyacını karşılamaz.
Duygularınızı hissederek anlayamaz
Empati gibi görünse de, verdiği tepkiler algoritmik ve programlıdır. Gerçek bir duygu algısı bulunmaz; hissettiğinizi anlamaz, sadece analiz eder.
Gerçek sosyal bağların yerini tutamaz
İnsan ruhu, göz teması, ses tonu ve fiziksel yakınlık gibi çok boyutlu iletişimlerle beslenir. Yapay zekayla kurulan ilişkiler ise tek yönlü, mekanik ve yüzeysel kalır.
Alışkanlık haline gelmemeli
Sürekli yapay zekayla dertleşmek, sosyal fobiyi ve insan ilişkilerinden kaçınmayı pekiştirebilir. Zamanla yalnızlık duygusunu derinleştirebilir.
Geçici rahatlama sağlar
Yapay zekayla yapılan konuşmalar kısa süreli iyi hissettirebilir; ancak gerçek, uzun vadeli duygusal ihtiyaçlar sadece insan ilişkileriyle karşılanabilir.
Gizlilik ve zaman riski taşır
Paylaştığınız bilgiler dijital iz bırakabilir. Ayrıca yapay zekayla geçirilen saatler, eğitim, kariyer veya sosyal gelişim için kullanılabilecek değerli zamanı azaltabilir.
Duygusal bağımlılık geliştirebilir
Kişi zamanla yalnızken sadece yapay zekayla konuşmak isteyebilir. Bu da “beni sadece bu anlıyor” düşüncesine ve teknolojiye bağımlılığa yol açabilir.
Dijital dostluklar gerçek ilişkilerin yerini almamalı
Uzmanlara göre yapay zekayla kurulan duygusal bağlar, özellikle yalnız bireyler için kısa vadede destek gibi görünse de, uzun vadede ruh sağlığını olumsuz etkileyebilir. Gerçek insan ilişkileri, hâlâ duygusal dayanıklılığın ve psikolojik iyilik halinin en güvenilir kaynağı olarak görülüyor.
