Uluslararası Af Örgütü, Şubat 2025’ten bu yana Suriye’de Alevi kadınlar ve kız çocuklarına yönelik artan kaçırılma vakalarını mercek altına aldı. Örgüt, yürüttüğü saha araştırmalarında beş Alevi kadın ve 18 yaş altı üç kız çocuğunun gündüz vakti kimliği belirsiz kişilerce kaçırıldığını ve alıkonulduğunu belgeledi.
Araştırma, bu vakalarda fidye talepleri, zorla evlendirme, fiziksel şiddet ve yetkililerin ilgisizliği gibi ağır insan hakları ihlallerine işaret ediyor. Uluslararası Af Örgütü, Suriye yetkililerine çağrıda bulunarak kayıpların yerinin acilen tespit edilmesini, faillerin adalet önüne çıkarılmasını ve ailelere destek sağlanmasını talep etti.
36 bildirim, 8 belgelenmiş vaka
Lazkiye, Tartus, Humus ve Hama vilayetlerinde toplam 36 kaçırılma bildirimi alındığını açıklayan Af Örgütü, şubat–haziran 2025 döneminde gerçekleşen 8 kaçırılma vakasını somut olarak belgeledi. Kaçırılanların yaşlarının 3 ile 40 arasında değiştiği aktarıldı.
Bazı vakalarda kaçıran kişiler, ailelere şiddet içeren görüntüler, fidye talepleri ve tehdit mesajları gönderdi. Fidye taleplerinin 10–14 bin dolar arasında değiştiği; ailelerin büyük kısmının bu talepleri karşılayamadığı, karşılayanlarınsa çocuklarına kavuşamadığı belirtildi.
Zorla evlendirme ve cinsel şiddet iddiaları
En az üç vakada, biri reşit olmayan, kadınların zorla evlendirmeye maruz kaldığı kaydedildi. İki evli kadın, ailelerini arayarak kendilerini kaçıran kişilerle evlenmek istediklerini ve eşlerinden boşanmak istediklerini bildirdi. Bu durum, zorla evlilik baskısını açıkça ortaya koydu.
Bir diğer olayda, kaçırılan bir kız çocuğunun güvenlik birimlerince 'evlendirildiği' bilgisi ailesine iletildi. Af Örgütü, bir vakada da, kaçırılan kız çocuğuna yönelik fiziksel şiddeti belgeleyen bir fotoğrafa ulaştığını açıkladı.
Polis soruşturma yürütmedi, aileler suçlandı
Kaçırılan sekiz kişiden yalnızca ikisi ailelerine dönebildi. Tüm ailelerin güvenlik güçlerine başvurmasına rağmen, çoğu vakada etkili bir soruşturma yürütülmediği, bazen de ailelerin suçlandığı ve alaya maruz kaldığı belirtildi. Bazı aileler, polis tarafından “kadınlarını koruyamadıkları için” azarlanmış.
Fidye talebi içeren aramaların numaraları ve detaylarının yetkililere sunulmasına rağmen, hiçbir operasyon yapılmadığı kaydedildi. Serbest bırakılan kadınların ve ailelerinin de çoğu zaman yaşadıklarını anlatmaktan kaçındığı, bunun da faillerin ya da yetkililerin baskısından duyulan korkudan kaynaklandığı vurgulandı.
Af Örgütü: “Bu bir insan hakları ihlalidir”
Uluslararası Af Örgütü Genel Sekreteri Agnès Callamard, Suriye yetkililerinin toplumsal cinsiyete dayalı şiddeti önlemekte başarısız olduğunu belirterek şu ifadeleri kullandı:
“Geçmişteki katliamlar nedeniyle zaten travma taşıyan Alevi toplumu, şimdi de bu sistematik kaçırma dalgası yüzünden derinden sarsıldı. Kadınlar ve kız çocuklar evlerinden çıkmaya korkuyor. Soruşturmaların bağımsız, kapsamlı ve hızlı bir şekilde yürütülmesi, faillerin cezalandırılması şarttır. Aksi hâlde bu durum açık bir insan hakları ihlalidir.”
Callamard, hükümet yetkililerini, kayıpların akıbetini belirlemek ve ailelere güvenli bilgi sağlamak için şeffaf adımlar atmaya davet etti.
İçişleri Bakanı'ndan yanıt yok
Af Örgütü, Mayıs 2025’te Şam’da Suriye İçişleri Bakanı ile yaptığı görüşmede bu vakaları gündeme getirdiğini, 13 Temmuz’da resmi mektup göndererek sorularını ilettiğini ancak açıklamanın yayımlandığı tarihe kadar herhangi bir yanıt alamadığını bildirdi.
BM de belgeledi
Birleşmiş Milletler Suriye Araştırma Komisyonu da 27 Haziran’da yaptığı açıklamada, en az altı Alevi kadının kaçırıldığını belgelediğini ve başka olaylarla ilgili de inandırıcı bildirimler aldığını açıkladı.
