Lübnan’ın Beka Vadisi’nden doğup Suriye’den geçerek Hatay’dan Akdeniz’e ulaşan Asi Nehri ile Gölbaşı Gölü’nde sonbaharın gelişiyle birlikte yeniden su sümbülleri (Eichornia crassipes) görülmeye başlandı. Geçmiş yıllarda nehir yüzeyini metrelerce kaplayan bu istilacı bitkiler, bu yıl da farklı noktalarda yeniden ortaya çıktı.
Belediye ekipleri göl ve nehirde tekneyle temizlik çalışmalarına başlarken, Türkiye Sürdürülebilir İnsani Yardım ve Eğitim Vakfı (TÜRSİYEV) de projeye destek veriyor. “Asi Nehri ve Kırıkhan Gölbaşı Gölü’nün Rehabilitasyonu ve Su Sümbüllerinin Geri Dönüşümü Yoluyla Yerel Ekonomiye Katkı Projesi” kapsamında ekosistem yönetimi, kadın istihdamı ve sürdürülebilir üretim bir araya getiriliyor. Amaç, hem doğayı korumak hem de bölgeye kalıcı bir ekonomik model kazandırmak.
Sudaki oksijen dengesini bozarak balıkçılığı ve su canlılarını tehdit eden su sümbülleri, fiziksel mücadele yöntemiyle çevreye zarar vermeden toplanıyor. Bitkiler ayrıştırılarak işlenmeye hazır hale getiriliyor. Proje kapsamında kadınlara istihdam sağlanırken, sümbüllerin sadece dekoratif objelere değil; hayvan yemi ve doğal gübreye de dönüştürülmesi planlanıyor.
TÜRSİYEV Yönetim Kurulu Başkanı Aylin Uçkunkaya, projenin çevresel ve toplumsal açıdan çok katmanlı bir dönüşüm yarattığını belirterek şunları söyledi:
“Bu proje sıfır atık vizyonunu güçlendirirken, Hatay’da sürdürülebilir üretimle çevresel döngüselliği bir araya getiren örnek bir model oluşturuyor. Kadınlara verilen tasarım ve üretim eğitimleriyle yerel zanaat kültürü yaşatılacak; çocukların katılımı ise kuşaklar arası bilgi aktarımını destekleyecek. Su sümbülünün lifleri Asya ve Güney Amerika’da yıllardır kağıt, tekstil, sepet ve çanta üretiminde kullanılıyor. Biz de Hatay’da benzer bir dönüşüm yaratmak ve geri dönüştürülen ürünlerin pazarlanmasına yönelik stratejiler geliştirmek istiyoruz. Depremden ağır yara almış Hatay’da bu proje, yalnızca çevresel bir çözüm değil, toplumsal dayanıklılığı güçlendiren bir yeniden doğuş hikayesi olacak.”
Asi Nehri, yalnızca kuşlar için değil, çok sayıda balık türü için de önemli bir yaşam alanı sunuyor. Bölge halkının yoğun olarak tükettiği Clarias gariepinus (Karabalık) ve Hatay’a özgü endemik tür Capoeta barroisi (Zerzuri), hem ekosistem hem de yerel ekonomi açısından kritik öneme sahip. Bu nedenle sürdürülen temizlik çalışmaları, balık popülasyonunun korunması ve sürdürülebilir balıkçılık için büyük bir kazanç sağlıyor.
Proje, aynı zamanda Gölbaşı Gölü’nün doğal yapısının yeniden canlanmasını hedefliyor. Su altı yaşamının iyileştirilmesiyle birlikte, 194 kuş türünün gözlemlendiği bu alan, göçmen kuşlar için de daha güvenli bir durak noktası haline gelecek.
