6 Şubat depremlerinde binlerce insanın hayatını kaybettiği ve sorumluların yargılandığı süreçte, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı yeni bir düzenleme için harekete geçti. Bakanlık, inşaat ustalarına da cezai sorumluluk getirecek bir yasa taslağı üzerinde çalıştığını duyurdu.
Yapımı tamamlanmak üzere olan taslağa göre, ustaların elektronik sistem “Şantiyem” üzerinden kayıt altına alınması, mesleki yeterlilik belgesi olmayanların inşaatlarda çalışamaması ve işçilik kalitesinin artırılması hedefleniyor.
Ancak taslak, özellikle işçilerin sorumlu tutulması nedeniyle hukukçular ve sendikalar tarafından "sorumluluğu tabana yıkma girişimi" olarak değerlendiriliyor.
Avukat Cansu Albayrak: “Asıl sorumlular korunuyor”
Rönesans Rezidans davası avukatlarından Cansu Albayrak, önerilen düzenlemeyi ANKA'ya değerlendirerek, tasarının gerçek sorumluların üzerindeki yükü azaltma amacını taşıdığını savundu:
“Müteahhit, mimar gibi asli kusurlular tali kusurlu sayılıyor. Paslı demiri veren müteahhit, deniz kumunu kullanan mühendis varken, işçiye ceza yüklemek adaletsizliktir. Bu düzenleme suçun kolektifleşmesi değil, suçun yukarıdan aşağıya devredilmesidir.”
Avukat Feride Tuncer: “İşi denetlemesi gerekenler ne işe yarıyor?”
Zekiye Kırat Apartmanı davası avukatı Feride Tuncer ise, düzenlemenin hem hukuken sakıncalı hem de uygulamada kaotik olacağını belirtti:
“Sıva yapan, duvar ören işçi işin fiziğini, mühendisliğini bilmez. Bu kadar teknik bir konuda işçiye kusur yüklenemez. O zaman bu işçileri denetlemesi gereken yapı denetim firmaları ve mühendisler neden var?”
Sendikalardan sert tepki: “Bu suçu işçiye yıkamazsınız”
Yapı Yol-İş Sendikası MYK Üyesi Barış Kaya, tasarıyı sert bir dille eleştirerek, olası bir yasal değişikliğe karşı kitlesel eylem uyarısında bulundu:
“Bu düzenleme geçerse Türkiye’nin dört bir yanında sokaktayız. Kalitesiz malzemeyi işçiye verip, itiraz hakkı tanımadan onu sorumlu tutamazsınız. Biz deprem suçlarının işçiye yıkılmasına karşıyız.”
Dev Yapı-İş Genel Başkanı Karabulut: “Devletin denetleyemediğini işçi nasıl denetlesin?”
Dev Yapı-İş Sendikası Genel Başkanı Özgür Karabulut, tasarının teknik olarak uygulanabilir olmadığını savundu:
“Şantiyede çalışan işçinin hiçbir inisiyatifi yoktur. Proje neyse onu yapar. Malzeme ne verilirse onu kullanır. Devlet kendi denetleyemediği şantiyede nasıl olur da işçiyi sorumlu tutar? Bu düzenlemeye karşı çıkmaya devam edeceğiz.”
Bakanlık: “Amaç kaliteyi artırmak, kayıt dışılığı önlemek”
Bakanlık yetkilileri ise düzenlemenin gerekçesini “işçilik kalitesini artırmak, kayıt dışı istihdamı önlemek ve iş kazalarını azaltmak” olarak açıklıyor. Ancak bu açıklamalar, işçilere cezai yükümlülük getirilip getirilmeyeceği sorusuna net yanıt vermiyor.
