Son dönemde bazı kullanıcıların yapay zekayı “dijital terapist” olarak görmeye başladığını belirten Uzman Klinik Psikolog Merve Öz, insan-yapay zeka etkileşiminin psikolojik etkileri ve risklerine dikkat çekti. “Yapay zeka sizi yargılamıyor, hep ulaşılabilir ve ‘sizi anlıyormuş’ gibi davranıyor. Ancak bu yalnızca bir simülasyon; empatiyi hissedemez” diyen Öz, terapötik ilişkinin yerini yapay zeka sohbetlerinin alamayacağını söyledi.
Öz’e göre yapay zeka kişiyi geçici olarak rahatlatabilir ancak dönüştüremez ve iyileştiremez. Psikoterapinin hedeflerinden biri kişinin kendiyle yüzleşmesini sağlamakken, yapay zekanın yanıtlarının çoğunlukla kişinin duymak istediklerine odaklandığını belirtti.
Gizlilik ve etik riskler
Terapi süreçlerinde gizliliğin temel ilke olduğunu hatırlatan Öz, yapay zeka sistemlerinde veri güvenliğinin garanti edilemeyeceğini vurguladı. Öz, “Ruh sağlığına dair hassas verilerin işlenmesi, saklanması ve paylaşılması ciddi etik riskler taşır” dedi.
Terapötik bağ kurulamaz
Öz, yapay zekanın insan terapistler gibi güven ilişkisine dayalı, derinlemesine analiz ve aktif dinleme süreçlerini yürütemediğini ifade etti. Ayrıca kriz anlarında ya da ağır psikolojik rahatsızlıklarda yapay zekanın doğru ve etik müdahalelerde bulunamayacağını söyledi.
Yalancı rahatlama ve yalnızlaşma tehlikesi
Yapay zekaya sürekli başvurmanın, “Beni anlıyor, insanlara ihtiyacım yok” düşüncesini besleyebileceğini belirten Öz, bunun yalnızlığı derinleştireceği uyarısında bulundu. Yanıltıcı bir rahatlamanın sorunların çözülmesini engelleyebileceğini ve zihinsel tembelliğe yol açabileceğini ekledi.
